Ze smutkiem informujemy, że odszedł od nas Jan Jawornicki, Honorowy Obywatel Miasta Przemyśla, harcmistrz, działacz społeczny i artysta. Jego prace uwieczniały przemyskie pejzaże, architekturę i dziedzictwo miasta Przemyśla. Był szczególnie zasłużony dla przemyskiego harcerstwa, kultury i oświaty w siłach zbrojnych RP przemyskiego garnizonu.
Rodzinie, Bliskim i wszystkim, których Jego odejście pozostawiło w smutku, składamy wyrazy głębokiego współczucia.
Jan Jawornicki, harcmistrz – urodził się 05 lipca 1927 r. w miejscowości Lacko. Dzieciństwo spędził w Dobromilu. Z chwilą wybuchu II wojny światowej miał 12 lat. Z rodzinnego Dobromila przeniósł się wraz z matką do Przemyśla. Tam zastała go wojna. Jako nastolatek, aby uniknąć wywiezienia do pracy przymusowej, znalazł zatrudnienie w niemieckich magazynach na terenie miasta (współczesny teren bocznicy kolejowej i Hali Sportowej przy ul. Mickiewicza). W 1944 r. po raz pierwszy zaangażował się w działalność VIII Drużyny Harcerskiej im. Lisa Kuli. Po zakończeniu II wojny światowej pozostał w Przemyślu z którym związał swoją aktywność zawodową i społeczno-edukacyjną. Po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej rozpoczął pracę w przemyskiej oświacie. Uczył w szkołach podstawowych nr 3,4,7,11. Już w tamtym czasie wielokrotnie dał się poznać jako sumienny pedagog popularyzujący wśród młodzieży aktywność w organizacjach harcerskich na terenie miasta. Uczył wielu współcześnie znanych mieszkańców miasta m.in.: prof. dr. hab. Marka Bojarskiego byłego Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego i cenionego prawnika. Po siedmiu latach pracy w szkolnictwie sytuacja materialna zmusiła go do zmiany zawodu. W 1957 r. podjął pracę w Polskich Kolejach Państwowych w których przepracował 25 lat. Zajmował stanowiska referendarza ds. technicznych oraz kontrolera. Przez cały okres pracy zawodowej nie zerwał z harcerstwem. Po odwilży w 1956 r. udało mu się na terenie miasta reaktywować Drużynę Harcerską im. Bohaterów Monte Cassino, którą opiekował się przez blisko siedem lat. Aktywnie działał również w Komendzie Hufca ZHP w Przemyślu w komisjach: rewizyjnej, stopni i odznaczeń. W międzyczasie był dwukrotnie wice-przemyślaninem roku tygodnika „Życie Przemyskie” (1974 i 1976). W 1982 r. przeszedł na emeryturę. W tym samym roku został wpisany do Księgi Zasłużonych dla Przemyśla. Pełnił również wiele społecznych funkcji w tym członka zarządu Przemyskiej Spółdzielni Mieszkaniowej a także ławnika przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu. Od tamtej chwili przez ponad 30 lat mieszkańcy miasta i sąsiedzi mogli go spotkać pracującego na ławce przed blokiem z arkuszem miedzianej blachy, młotkiem, dłutem i nożyczkami. Na emeryturze zajął się przede wszystkim szeroką działalnością społeczną i artystyczną. Jest amatorem, który doskonale przyswoił sobie tajniki sztuk plastycznych w tym: malarstwa, modelarstwa, projektowania: proporczyków, sztandarów, dyplomów, plakietek, tableau, odznak, tablic pamiątkowych; projektowania kronik i ksiąg pamiątkowych. Specjalizuje się w metaloplastyce. Jego prace przede wszystkim przedstawiają przemyskie pejzaże, architekturę i dziedzictwo miasta Przemyśla. Ozdabiają ściany, gabinety i świetlice kolejowe, wojskowe, instytucji samorządowych i loklanych w kraju (m.in.: w Przemyślu, Rzeszowie, Krakowie) oraz za granicą (m.in.: w Szwecji, Austrii, Francji, Rosji i USA).
Odkąd przeszedł na emeryturę jego prace były prezentowane na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych. Realizował również własną pasję – projektowanie sztandarów. Przez ponad 30 lat zaprojektował ich ponad 50 w tym dla Polskich Kolei Państwowych, Związku Harcerstwa Polskiego, Związku Nauczycielstwa Polskiego, Związku Bojowników o Wolności i Demokrację, Państwowej Straży Pożarnej, Wojska Polskiego, Straży Granicznej, Policji, Straży Miejskiej, Ochotniczej Straży Pożarnej i wielu innych. Spod jego ręki wyszło 8 tablic pamiątkowych, które zawieszono na ścianach budynków i nagrobkach poległych bohaterów, 14 proporczyków i dyplomów. Równolegle do swoich zainteresowań zajmował się projektowaniem kronik i ksiąg pamiątkowych. Przez ten czas udało mu się wykonać ich blisko 30. Prace z metaloplastyki wykonał dla ponad 20 różnych instytucji państwowych i samorządowych w tym: organizacji kombatanckich, Państwowej Straży Pożarnej, Wojska Polskiego, Policji, Polskiego Czerwonego Krzyża, Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i Regionu, Związku Harcerstwa Polskiego w Przemyślu, Chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego w Rzeszowie, Muzeum Harcerstwa w Zakopanem. Wiele prac wykonał dla osób prywatnych oraz licznego grona koleżanek i kolegów z Przemyśla, regionu i kraju.
Najczęściej w tych zbiorach możemy spotkać portrety marszałka Józefa Piłsudskiego, twórców skautingu i harcerstwa, św. Jana Pawła II-go, Patrona ZHP ks. phm. W. Frelichowskiego, medale okolicznościowe, odznaki harcerskie i wojskowe. Wiele jego prac po dzień dzisiejszy funkcjonuje w obiegu społecznym. W latach 90-tych zaangażował się we współpracę z 14 Brygadą Pancerną oraz Polsko-Ukraińskim Batalionem w Przemyślu. W jej efekcie powstały sztandary tych jednostek według jego projektów oraz projekt sztandaru 1 Batalionu Czołgów w Żurawicy. Mimo iż nieistnieje już 14 Brygada Pancerna po dziś dzień nosi oficjalną odznakę jego projektu, która została złożona w Muzeum Wojska Polskiego. W 1998 r. został laureatem V Ogólnopolskiego Przeglądu Kronik OSP w Białowieży a w 1999 r. laureatem VII dorocznej Nagrody Miasta Przemyśla. W 2000 roku otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Przemyśla. W 2003 r. był mecenasem Przeglądu Form Scenicznych Wojska Polskiego, który odbył się w przemyskim garnizonie. W 2005 r. zaprojektował sztandar Gimnazjum im. 2-go Pułku
Pancernego w Żurawicy. Z chwilą powstania Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej nawiązał długoletnią współpracę z komendanturą Oddziału. Zaprojektował dla niej sztandar, wykonał szereg szat graficznych ksiąg pamiątkowych oraz przekazał do sali tradycji wiele cennych ozdobnych elementów wykonanych techniką metaloplastyki. W 2008 roku był laureatem nagrody Zarządu Województwa Podkarpackiego w dziedzinie kultury a także nominowanym przez mieszkańców miasta do plebiscytu „Przemyślanin Roku”. W 2009 r. zaprojektował sztandar Ruchu Apostolstwa Młodzieży RAM, którego poświęcenie odbyło się w przemyskiej Katedrze. W 2010 r. podczas uroczystości przekazania tradycji 5-mu batalionowi Strzelców Podhalańskich na przemyskim Rynku przekazał pamiątkową odznakę 5 pułku Strzelców Podhalańskich nowemu dowódcy. W tym samym roku zaprojektował sztandar Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i Regionu oraz był jego chrzestnym. W 2012 r. przekazał większość swoich zbiorów bibliotecznych do Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej wśród których znalazły się m.in.: książki wydane w III Rzeszy, łącznie z białym krukiem opisującym drogę kariery Adolfa Hitlera, oraz bezcenne wydanie “Pana Tadeusza”. W przekazanej kolekcji znalazły się również albumy oraz niemieckie, ukraińskie i radzieckie odznaczenia. Przekazał również na ręce Wojciecha Władyczyna godło państwowe wykonane metodą metaloplastyki, portret marszałka Józefa Piłsudskiego, a także miniaturę przedstawiającą Zamek Kazimierzowski w Przemyślu.
Przez całe życie pozostawał bezpartyjny. Po dziś dzień jest szczególnie zasłużony dla przemyskiego harcerstwa, kultury i oświaty w siłach zbrojnych RP przemyskiego garnizonu. Członkostwa: honorowy członek Klubu Obrońców Przemyśla, Związek Zawodowy Kolejarzy, Klub Honorowych Dawców Krwi, Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i Regionu, honorowy członek zarządu Powiatowych Związków Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Przemyślu, Przyjaciel Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.
Nagrody: nagroda Ruchu Apostolstwa Młodzieży (RAM), nagroda zarządu Województwa Podkarpackiego. Był odznaczany: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Krzyżem za Zasługi dla ZHP, Złotym Znakiem Związku OSP (Komandorium), Odznaka Honorowa Harcerstwa Przemyskiego, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medal Pamiątkowy PKP, Medalem za Zasługi dla Związków Zawodowych, Złotą Odznaką ZZK, Srebrną Honorową Odznaką CZSBM oraz złotą Honorową Odznaką CZSBM, Odznaką Honorową Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej, Medalem „Pro Memoria”.
Wszystkie odznaczenia ofiarował w podziękowaniu za cudowne uzdrowienie oraz wiele lat zdrowia jako votum Matce Boskiej Pacławskiej, które zostały umieszczone w kościele pw. św. Trójcy w Przemyślu.
Rada Miejska w Przemyślu nadała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Janowi Jawornickiemu 19 czerwca 2017 roku.
opracował: dr Łukasz Wolak