Kapitan Henryk Jaskuła który zasłynął tym, że jako pierwszy Polak i trzeci żeglarz w historii na jachcie Dar Przemyśla, samotnie, bez zawijania do portów opłynął kulę ziemską bezsprzecznie jest wielką postacią. 20 maja bieżącego roku mija dokładnie 40 lat od momentu, kiedy przemyślanin po 344-dniowym rejsie przybił do gdyńskiego portu…
Henryk Jaskuła urodził się w 1923 roku w podkrakowskim Radziszowie. 12 czerwca 1979 roku Henryk Jaskuła wyruszył w swój wymarzony, samotny rejs. Trwająca blisko rok podróż miała swój początek w porcie w Gdyni. Wiodła wokół Przylądka Dobrej Nadziei, na południe od Australii oraz Nowej Zelandii i wokół Przylądka Horn. 20 maja 1980 roku kapitan – bohater przybił do Gdyni.
Nikogo nie zdziwi fakt, że tego dnia na wybrzeżu tysiące osób oczekiwało na przypłynięcie żeglarza. Jednak wiwaty na cześć kapitana Jaskuły wybrzmiewały nie tylko w nadbałtyckim porcie. Równie głośnie – jeśli nie donośniejsze – okrzyki zachwytu powitały kapitana w jego rodzinnym mieście. Powrót Henryka Jaskuły był prawdziwym świętem nie tylko dla Przemyśla, ale i całego województwa.
Kapitan Jaskuła został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jest członkiem Bractwa Kaphornowców z legitymacją nr 3 oraz jest honorowym członkiem Joseph Conrad Club w Chicago z legitymacją nr 1. Uchwałą Rady Miejskiej z dnia 24 kwietnia 2008 roku Panu Kapitanowi Henrykowi Jaskule nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Przemyśla, a 11 lutego ubiegłego roku kapituła konkursu-plebiscytu organizowanego przez lokalny tygodnik Życie Podkarpackie, ogłosiła Go „Sportowcem Stulecia”. Cztery lata temu, 20 maja 2015 roku w samym sercu naszego miasta, przemyscy żeglarze i miłośnicy żeglarstwa wmurowali w bruk Przemyskiego Rynku tablicę upamiętniającą samotny rejs i Kapitana Jaskułę.
17 lutego 2020 roku Radni Rady Miejskiej w Przemyślu jednogłośnie przegłosowali uchwałę ustanawiającą rok 2020 rokiem kapitana Henryka Jaskuły.
Rok kapitana Henryka Jaskuły obfitować będzie w szereg niesamowitych wydarzeń, które już w marcu br. zainauguruje sympozjum pt. „Historia żeglarstwa – od rejsów przedwojennych harcerzy do rejsu kpt. H. Jaskuły i 40 lat później…”. Gościem specjalnym spotkania będzie kpt. Szymon Kuczyński – najmłodszy Polak, który na najmniejszym jachcie opłynął świat solo, non stop, wokół trzech przylądków na trasie Anglia – Anglia. W kwietniu br. na Zamku Kazimierzowskim w Przemyślu odbędzie się I Przemyski Przegląd Dziecięcej Piosenki Żeglarskiej „Mała Szanta 2020”, następnie przemyscy artyści wystąpią na deskach Centrum Kulturalnego w koncercie „Przez morza i oceany… podróż przez życie kapitana Henryka Jaskuły”. Również w kwietniu na placu przed Urzędem Miejskim w Przemyślu pojawi się wystawa plenerowa „Kpt. Henryk Jaskuła – Honorowy Obywatel miasta Przemyśla, żeglarz światowej sławy”. Młodzież szkolna oraz studenci będą mieli okazję wziąć udział w konkursie pn. „Bałtyk nasze morze – historia żeglarstwa polskiego”, w którym główną nagrodą będzie rejs morski młodzieży i studentów na trasie Gdynia – Gdynia. W maju Hufiec Ziemi Przemyskiej zaprosi wszystkich chętnych na harcerską wyprawę żeglarsko-kajakową, a w ramach „Nocy Muzeów” w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej otwarta zostanie wystawa fotograficzna „Przemyślanin kpt. Henryk Jakuła” połączona z multimedialną galą zatytułowaną „Twój syn powrócił”.
Jeszcze w tym samym miesiącu (maj 2020) na Plaży Ostrów czekać na nas będą: otwarcie sezonu żeglarskiego 2020, III Regaty o Puchar Rektora PWSW w Przemyślu, Regaty solo małych żeglarzy „Dookoła świata” na łodziach typu Optymist i uroczysty chrzest jachtu żaglowego s/y „Kpt. Jan Malczewski”. Natomiast na bulwarach mieszczących się po obu stronach rzeki San, przemyślanie, żeglarze i muzycy wyśpiewają piosenkę (autorstwa Piotra Dobosiewicza), skomponowaną specjalnie na cześć kpt. H. Jaskuły.
Czerwiec tego roku upłynie pod znakiem: „Dnia Dziecka pod żaglami”, regat samotnych żeglarzy na czym się da, studenckiej wyprawy żeglarsko – kajakowej oraz rejsu przemyskich żeglarzy do portów Szwecji i Danii „Śladami jachtu s/y „Dar Przemyśla”.
Regaty samotników o Puchar kpt. Henryka Jaskuły oraz rekonstrukcja wydarzenia z 1980 roku – uroczyste zakończenie rejsu kpt. H. Jaskuły, wpłynięcie s/y „Daru Przemyśla” do Gdyni – na które zaproszeni zostaną wszyscy uczestnicy tego historycznego wydarzenia sprzed czterdziestu lat już w lipcu. Miesiąc później zaprosimy Państwa do udziału w rajdzie kajakowo-kolejowym na trasie Przemyśl – Hurko – Dworzec kolejowy „Przemyśl Główny”, który zwieńczy „Bal żeglarza”. W październiku odbędą się: wydarzenie multimedialno-muzyczne pt. „Przemyślne podróże”, podczas którego będziemy wspominać rejsy kpt. H. Jaskuły, planowany jest też rejs żeglarski dla przemyskiej młodzieży na trasie Gdynia – Gdynia, a także bal charytatywny „Przemyślanina”, podczas którego będziemy wspominać Honorowych Obywateli miasta Przemyśla.
Również w październiku Urząd Miejski w Przemyślu na czele z Prezydentem Miasta Przemyśla wraz z Przemyskim Okręgowym Związkiem Żeglarskim, klubami, żeglarzami, sympatykami oraz władzami i społecznością Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu uroczyście zamkną sezon żeglarski 2020 i jednocześnie zakończą „Rok kapitana Henryka Jaskuły”.
tekst i zdjęcia: Agata Czereba UM w Przemyślu