NASZ PRZEMYŚL – PAŹDZIERNIK 2022 NUMER 10 / 216

Inny Punkt Widzenia

Wolfgang Brenner, Fotografia, Galeria Zamek, PCKiN ZAMEK

W piątek 9 września 2022 roku odbył się finisaż wystawy niemieckiego artysty z zaprzyjaźnionego z Przemyślem miasta Paderborn. Wystawa ta to swego rodzaju podsumowanie corocznych wizyt w Polsce, które Artysta odbywa od 2001 roku. Wystawa ta została zorganizowana przy współpracy z Galerią Sztuki Współczesnej w Przemyślu, jako wystawa towarzysząca plenerowi „SŁONNE SPOTKANIE ARTYSTÓW 2022”. Wolfgang Brenner jest artystą związanym z Pracownią studio@19, jest również wykładowcą na Uniwersytecie Padeborn, Wydział Sztuk Pięknych, specjalność tkanina. Jest również autorem wielu projektów artystycznych skierowanych do dzieci i młodzieży, w tym również młodzieży przemyskich szkół podstawowych i średnich (na naszych łamach pisaliśmy o dwóch takich spotkaniach). Poniżej komentarz Wolfganga do zamkowej wystawy:

  W 2001 roku po raz pierwszy przyjechałem do Polski na Plener w Słonnem – kilka dni po 11 września. Co mnie tam czeka? Nawet podróż po Polsce była wyzwaniem. Na przykład, jak wymawia się nazwy miejsc, jakie dania znajdują się w menu? Jacy ludzie na mnie czekają? Czy zostanę tam zaakceptowany jako Niemiec?

Krajobraz mija mnie. To się zmienia: początkowo duże, szerokie pola, teraz stają się coraz mniejsze, miasta takie jak Katowice ze swoim chaotycznym ruchem, brudem i licznymi placami budowy wciąż wybijają mnie z tropu. (w tym czasie nie było autostrady). Zmienił się również styl architektoniczny. W mieście, obok ponurych socjalistycznych budowli, znajdują się prawdziwe perełki architektury. We wsiach wciąż stare drewniane domy lub gniazdujące bociany. Wszystko jest mi obce, ale właśnie te rzeczy, zupełnie normalne dla miejscowych, skłaniają mnie do wielokrotnego naciskania spustu migawki w aparacie.

  Od ponad 22 lat jeżdżę do Polski, do Przemyśla – siostrzanego miasta Paderborn. Przez te lata wiele się zmieniło: jest ciągła autostrada, bryczki konne czy małe Polskie Fiaty „Maluchy“ prawie całkowicie zniknęły z drogi. Ale urok obcego, innego pozostał. Jako obcokrajowiec patrzysz na rzeczy innymi oczami, nawet po tylu latach, wciąż naciskasz przycisk migawki przy innych motywach niż mógłby to zrobić miejscowy fotograf.

Zdjęcia pokazane na wystawie pochodzą z okresu 20 lat – to inna perspektywa niż zwykle.

www.wolfgang-brenner.de; www.at19.de

(fot. facebook W. Brennera)

 

Tekst : ELŻBIETA CIESZYŃSKA

 CZYTAJ WIĘCEJ W WYDANIU DRUKOWANYM MIESIĘCZNIKA ” NASZ PRZEMYŚL”


 

 

 

 

VIII Nadsańskie Spotkania Poetyckie

Wisterie liter

  Trzydniowe święto poezji dobiegło końca, echo tych wydarzeń pozwala nam wracać i wspominać. Dzień pierwszy spotkań – 8 września był dniem edukacyjno – poznawczym. Poetka i malarka  Teresa Paryna wraz z bardem przemyskim Jerzym Markowiczem udali się na spotkanie z młodzieżą do SP16, poeta Mateusz Pieniążek z Łętowni i Jarosław Krawczyk z Jankowic odwiedzili Warsztat Terapii Zajęciowej w Krównikach. 9 września gościliśmy w Centrum Kulturalnym  Zamek, u pani dyrektor Renaty Nowakowskiej. Miała tu miejsce uroczysta gala ogłoszenia wyników V konkursu poetyckiego „O wstęgę Sanu” i  rozdanie nagród. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa malarstwa Marii Makar i Julii Oleksińskiej zainstalowana w foyer.

Przybyli nagrodzeni odczytali po jednym wierszu. Wiersze nieobecnych poetów przeczytał gość specjalny, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, pedagog oraz lider Towarzystwa Teatralnego ”Pod Górkę” specjalizującego się w kameralnych formach wokalno – aktorskich  Stanisław Górka który po części oficjalnej wystąpił w koncercie.  Ku zaskoczeniu widzów przygotowany materiał był ukłonem w kierunku przemyskich poetów i naszego środowiska, zawierał mianowicie wiersze wybranych przez autora wieczoru poetów dopełnione utworami muzycznymi i doskonałym brzmieniem gitary. Trzeci dzień, 10 września był dniem wykładowym, spotkaliśmy się w siedzibie RSTK Rynek 5, w Sali Towarzystwa Muzycznego.  Prelekcje wygłosili doktor Jan Zięba „ Niewygodny Józef Mackiewicz”, doktor Mateusz Pieniążek „Romantyzm w machinie mesjanizmu. Proroczość czy ideologia”. Przed wyświetleniem krótkiego filmu, jeden z reżyserów Artur Wilgucki, redaktor naczelny Życia Podkarpackiego opowiedział o poetyckiej etiudzie filmowej nakręconej w 1987roku „ Studium Klowna” o postaci niezwykłej, znanej w środowisku uniwersyteckim i poetyckim, wykładowcy, poecie i doskonałym recytatorze i interpretatorze Stachu Ożogu. Poetka z Warszawy, Iwona Świerkula zaprezentowała swoje najnowsze tomiki poezji. Na zakończenie wystąpił zespół NAGAPE w koncercie „Już po porze akacji”.

RSTK wydało pamiątkowy almanach poetycki nagrodzonych wierszy „Wisterie liter”

Dziękujemy wszystkim którzy przyczynili się do tego aby mogły odbyć się VIII Nadsańskie Spotkania Poetyckie.

 

Protokół z obrad jury V Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „O Wstęgę Sanu”.

Jury w składzie: Mateusz Pieniążek – przewodniczący, Maria Gibała – członek, Teresa Paryna – członek,  zdecydowało po rozpatrzeniu nagrodzonych prac przyznać nagrody finansowe o łącznej kwocie 1 000 zł, w podziale na nagrodzonych autorów, jak poniżej:

I miejsce – Anna Piliszewska; Wieliczka, godło: Terra – 500,00 zł

II miejsce – Agata Litwin, Stubno – godło: Klucze do snów – 300,00 zł

III miejsce – Iwona Świerkula; Warszawa – godło: Minoga – 200,00zł

Jury przyznało ponadto 9 wyróżnień następującym autorom:

Maciej Anczyk,  Kraków – godło: amarant (wiersze: Banita, Moja ewangelia, Życiołaz

z suburbii)

Józef Bilski, Lublin  – godło: Czarny (wiersz Pogranicza czyli wspomnienie z dawnej

podróży)

D’aria Galicka, Lublin – godło: Pióro błękitne (wiersze: Anioł cygański, Anioł z kapliczki

w Krzywczy, czytajcie poetów)

Beata Kulaga, Białystok – godło: Kamienie (wiersze: głos II, głos III)

Adam Ladziński, Pułtusk – godło: Al. Bańczyk (wiersze: majak off sky* )

Mira Umiastowska, Warszawa – godło: Zamazana tablica (wiersze:  Zbrodnia Ikara, Przymierza

życie)

Tatiana Urban, Mogilno – godło: Bez kozery (wiersze: Salve Regina, Był piątek)

Magdalena Szpunar, Kraków – godło; Nienazwana (wiersze: Wsłuchując się w ciszę, Gorączka

życia)

Katarzyna Szczepaniak, Lublin – godło: Gusło (wiersz: Możesz)

Nagrody rzeczowe ufundowali: Prezydent m. Przemyśla, Starosta Przemyski i Jury Konkursu.

Przemyśl, dnia 02.09.2022r.

redakcja odcinka Maria GIBAŁA

CZYTAJ WIĘCEJ W WYDANIU DRUKOWANYM MIESIĘCZNIKA ” NASZ PRZEMYŚL”

 


Szkic do portretu

  Choć specjalnie nie zabiega o popularność i rozgłos, swoją twórczością dociera do ludzi, budząc uśpioną często refleksję. Inspiracją do napisania tych kilku zdań było spotkanie Rysia Ślimaka, który wręczył mi folder poświęcony postaci Mariana Garwona, szerzej znanego pod ps. „Pierun”. Zaintrygowany tą „ksywą” zapytałem o jej genezę. Okazało się, że Marian przeżył uderzenie pioruna, ale ten fakt wobec bogactwa Jego osobowości ma raczej znaczenie drugorzędne. Istotą dla mnie jest kontekst społeczny, bowiem w czasach relatywizmu uczuć i  wartości warto przywołać przykłady postaw, które poza wszystkim, przywracają wiarę w człowieka. W krótkim biogramie „Pieruna” odczytuję ponadto, zawarty „między wierszami” istotny przekaz, by spojrzeć w głąb siebie i odpowiedzieć na dręczące niejedno sumienie pytanie – czy za cenę powrotu do sacrum, tradycji i korzeni nie kreuję osobistej i wygodnej życiowej przestrzeni, która może okazać się iluzją i pozorem ?

We wspomnianym na wstępie folderze czytamy:

„Powroty bywają późne,niespodziewane, ale też długie i wyczekane.W tej historii warto jednak dodać-nieuniknione. Z wielkiej tęsknoty, z długiej życiowej podróży w wierności wyznaczonym wartościom – signum in terra – w krzyżu i symbolice sacrum odnajdujemy na powrót wrażliwość Pieruna, artysty rozkochanego w drewnie i naturze. Jak sam mówi, nie czuje się artystą, jest jedynie uważnym obserwatorem i powiernikiem dzieł natury. Wyłowione z górskiego potoku koryta; deski ze spalonej bieszczadzkiej cerkwi, drzewo strzaskane piorunem i korzenie rzeźbione strumieniem. To materiał, po który siega najczęściej…”

  „Rodowity przemyślanin, prawdziwa bieszczadzka dusza, od ponad 35 lat związany ze sztuką. W latach 2004-2010 laureat wielu nagród i wyróżnień, w tym I nagrody w I Regionalnym Przeglądzie Plastyki Nieprofesjonalnej w Przemyślu…Autor wielu wierszy o tematyce religijnej i egzystencjonalnej tłumaczonych również na j.ukraiński i słowacki. Uczestnik międzynarodowych plenerów artystycznych oraz działacz społeczny…Prace Pieruna można spotkać w dwóch autorskich galeriach rzeźby w Przemyślu i Brekowie na Słowacji oraz w stałej ekspozycji w Biurze Projektowym KSL w Przemyślu i zbiorach prywatnych…Po kilku latach przerwy artysta na powrót zaprasza do wspólnej chwili zadumy nad tym co niedopowiedziane, sercem podszeptane, dłutem pomazane.”

W imieniu zespołu redakcyjnego pisma dziękujemy za tę uprzejmość i w rewanżu zapraszamy twórcę na łamy miesięcznika „Nasz Przemyśl” z nadzieją, że nam „dopowie” swoją historię, którą z ciekawością przeczytamy.

Tekst : Krzysztof Fil

CZYTAJ WIĘCEJ W WYDANIU DRUKOWANYM MIESIĘCZNIKA ” NASZ PRZEMYŚL”

 


Narodowe Czytanie Ballad i romansów Adama Mickiewicza w Przemyskiej Bibliotece Publicznej

W sobotę, 3 września 2022 r., w całym kraju, ale i za granicą rozbrzmiewały fragmenty tomu Ballady i romanse Adama Mickiewicza w ramach jedenastej edycji Narodowego Czytania, któremu patronuje Para Prezydencka. Lekturę wybrano nieprzypadkowo, gdyż w 2022 r. mija 200 lat od publikacji tego zbioru, który zwykło się traktować jako początek epoki romantyzmu w polskiej literaturze i sztuce.

   Do akcji Narodowego Czytania jak co roku włączyła się Przemyska Biblioteka Publiczna, która przy współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką w Przemyślu zorganizowała w tym dniu spotkanie czytelnicze, na którym zebrani mogli po latach wrócić do słynnych tekstów naszego wieszcza. Nie wszyscy zdajemy sobie sprawę, że wiele fragmentów Ballad i romansów weszło do języka potocznego, na przykład: Pan każe, sługa musi; Miej serce i patrzaj w serce czy ekspresyjne: Tańce, hulanka, swawola. Warto więc było przypomnieć sobie treść Świtezia, Pani Twardowskiej, Powrotu taty i innych utworów, w których codzienność przenika się ze światem nadprzyrodzonym.

Spotkanie otworzył i wszystkich gości powitał dyrektor PBP dr Maciej Waltoś, a następnie prowadząca Agata Pilawa, kierownik Działu Udostępniania Zbiorów, przypomniała zebranym sylwetkę Adama Mickiewicza i tematykę prezentowanych utworów. W części głównej uczestnicy spotkania czytali fragmenty wybranych ballad, a byli to: dr Maciej Waltoś – dyrektor biblioteki, Maria Głowik z przemyskiego Koła Polskiego Związku Niewidomych, Marek Rząsa – poseł na Sejm RP, Jolanta Sawicka – wicewojewoda podkarpacki, szer. Kinga Brożyniak w towarzystwie st. szer. Wioletty Groń z 5. Batalionu Strzelców Podhalańskich, Renata Kochanowicz-Chalicka – naczelnik Wydziału Edukacji i Sportu Urzędu Miejskiego w Przemyślu, reprezentująca Prezydenta Miasta Przemyśla Wojciecha Bakuna, oraz Maciej Kamiński – Przewodniczący Rady Miejskiej w Przemyślu.

Treść ballad przybliżali zebranym także: podinspektor Mirosław Dyjak z Komendy Miejskiej Policji w Przemyślu, Daria Galicka – poetka z Przemyśla, przedstawicielki Dyskusyjnego Klubu Książki przy PBP: Barbara Różycka, Helena Warda i Łucja Wiszlańska oraz reprezentanci Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Przemyślu: Elżbieta Krupa i Mariusz Bąk.

W trakcie spotkania można było również posłuchać śpiewnej wersji jednej z ballad w wykonaniu Marii Kałafut – skarbnika Hufca ZHP Ziemi Przemyskiej, której akompaniował na gitarze Remigiusz Łuc – komendant przemyskiego hufca ZHP. Dźwięki tego instrumentu rozbrzmiewały też w trakcie czytania utworu przez Edytę Łuc z Przemyskiej Biblioteki Publicznej. Ponadto bibliotekę reprezentowali: Ewa Holbój, która czytała w parze z synem Dominikiem Holbójem, a także Katarzyna Bednarz-Soja – kierownik Działu Informacyjno-Bibliograficznego oraz Działu dla Dzieci i Młodzieży wraz z pracownikami instytucji: Edytą Kilon, Alicją Kunert, Moniką Maziarz, Małgorzatą Tomków i Wojciechem Kalinowskim.

Po części czytelniczej publiczność miała okazję wysłuchać interesującej prelekcji dr Małgorzaty Wilguckiej pt. Ballada jest kobietą, a na koniec sprawdzić swoją wiedzę na temat tegorocznej lektury Narodowego Czytania w specjalnym quizie z nagrodami.

Teraz pozostało nam czekać na kolejną edycję ogólnopolskiej akcji promującej czytelnictwo i kontakt z największymi dziełami naszej literatury.

Tekst : MONIKA MAZIARZ

CZYTAJ WIĘCEJ W WYDANIU DRUKOWANYM MIESIĘCZNIKA ” NASZ PRZEMYŚL”